İpli Skolyoz Ameliyatı

İple gerdirme ameliyatı, ipli skolyoz ameliyatı, füzyonsuz cerrahi ya da literatürdeki adıyla VBT (vertebral body tethering) omurganın bir deformitesi olan skolyoz olgularında kullanılan yeni nesil bir tedavidir.

Skolyoz, en basit tanımıyla omurganın sağa veya sola doğru eğrilidir. Doğal duruşu düz bir şekilde olan omurganın adeta S veya C harfine benzer bir yapıya bürünmesidir. Günümüzde skolyoz tedavisinde uygulanan iki nihai ameliyat vardır. Biri çok uzun yıllardır yapılan geleneksel yaklaşım olan füzyon ameliyatı. Diğeri ise son 10 yıldır (ilk kez 2014’de ABD’de yapıldı) uygulanan, yapılan bilimsel çalışmalarla son 5 yıldır daha da sık başvurulmaya başlanan ipli skolyoz ameliyatı.

İpli skolyoz ameliyatının en önemli avantajı çocuğun büyümesini sekteye uğratmadan omurganın düzeltilebilmesidir.

İpli cerrahi yaklaşımın ortaya çıkmasının nedeni geleneksel füzyon ameliyatıyla omurganın büyümesinin duruyor olması bu nedenle de ameliyatın sadece omurga büyümesi tamamlanmış çocuklara yapılabiliyor olmasıdır. İpli skolyoz tedavisinde ise omurganın büyümesi durdurulmaz. Aksine omurganın büyüme kapasitesinden yararlanılarak eğrilik düzeltilir. Yani ameliyat için çocuğun ortalama 14-15 yaşına gelmesini beklemek gerekmez. 8-9 yaş sonrası ipli skolyoz ameliyatı uygulanabilir. Dahası ipli yaklaşımda omurganın birçok segmentine çivi ve metal çubuklar yerleştirilmediğinden çocuğun hareket becerisi ve omurganın esneklik kapasitesi olumsuz etkilenmez.

İpli Skolyoz Ameliyatı Nasıl Yapılır?

İpli skolyoz ameliyatının avantajlarından biri de ameliyatın uygulanış şeklidir. Ameliyat kapalı yaklaşım ile gerçekleştirilir. Yani füzyon ameliyatındaki gibi omurgayı görmek için sırtta büyük bir kesi yeri açmaya gerek yoktur. Ameliyat göğüs kafesinin yan kısmında açılan küçük deliklerden cerrahi enstrümanlar, kamera ve ışık kaynağı ile omurgaya ulaşarak yapılır. Omurgaya yerleştirilen vidaların arasından bu ameliyat için özel tasarlanmış olan polietilen malzemeden yapılmış bir ip gerdirilerek geçirilir. Bazı hastalara 2 adet ip takılması da tercih edilebilir. Ameliyat 3-5 saat içinde tamamlanır. Ameliyat sırasında eğrilik önemli ölçüde düzelmekle birlikte, iyileşme ameliyat sonrası da devam eder. Omurga adeta düzelerek büyür.

İpli Skolyoz Ameliyatı Kimlere Uygulanabilir?

İpli skolyoz ameliyatının temel endikasyonu çocuğun omurgasının halen büyümeye devam ediyor olmasıdır. Bu gerekliliği sağlayan hastaların çok büyük bir bölümü ipli skolyoz ameliyatına uygundur. Hastanın eğriliği, 40 ve üzeri gibi, ameliyat edilecek derecelere geldiyse ipli skolyoz ameliyatı planlanabilir.

Literatürde daha sık olarak omurganın tek bir yöne doğru eğrildiği, yani C şeklinde, olgulara yapılan ameliyatlar yer almaktadır. Biz omurganın çift taraflı eğriliği, yani S şeklinde, olan hastalarda da ipli yaklaşımı uyguladık. Uygun hastalarda bu tip çift yönlü eğriliklere de ipli cerrahi düşünülebilir. Bu uygulamaları ayrıca bir yayın haline de getirdik.

Dünyada ilk kez ekibimizce uygulanan çift taraflı ipli skolyoz ameliyatı omurga cerrahisinin en prestijli akademik dergilerinden biri olan European Spine Journal de yayınlandı.

Kimlere Uygulanmaz?

Omurgası artık büyümesini tamamlamış çocuklara ipli skolyoz uygulanamaz. Ayrıca skolyozun bir türü olan yetişkinlerde görülen dejeneratif skolyoz olgularında da bu tedavinin uygulanması mümkün değildir. Omurgadaki eğriliğin esnekliğini yitirdiği ve/veya eğriliğin 60 dereceyi aştığı ilerlemiş olgularda da ipli cerrahi düşünülmeyebilir.

İpli Skolyoz Ameliyatının Avantajları

Skolyoz tedavisine ipli yaklaşım, geleneksel füzyon ameliyatının hastaya yaratabileceği olası handikaplar, ameliyat sonrası sürecin uzunluğu ve ameliyat için belli bir yaşa erişmenin gerekliliği gibi negatif yönlerini hastaya yaşatmadan, minimal invaziv ve daha konforlu bir tedavi seçeneği olarak ortaya çıkmıştır. Bugüne dek de birçok çocuğa ve aileye bu avantajları yaşatmıştır. İpli skolyoz ameliyatının avantajları şu şekilde sıralanabilir;

• Çocuğun büyümesi durmaz. Omurga gelişmeye devam eder.
• Omurganın hareketliliği ve esnekliği korunur. Bu haliyle profesyonel sporculuk, dansçılık gibi planları, hayalleri olan çocuklarda ipli cerrahi öncelenmelidir.
• Çocuğun sırtında büyük bir kesi izi kalmaz. İpli ameliyatta kesi yerleri 1 cm kadardır. Bunlar da koltuk altında ve vücudun yan kısmında kalır. Kesi yeri küçük olduğu için belirginliği de daha az fark edilir olur.
• Ameliyattan sonra uzun süre evde yatmak gerekmez. Okula, sosyal hayata hızlıca dönmek mümkündür.
• Omurgada daha az sayıda omura vida takılır. Ameliyatta omurların çoğuna müdahale edilmez, vida takılmaz. Bu da daha az travma anlamına gelir.
• Geri dönüşümü olan bir ameliyattır. Ameliyattan sonra omurganın büyüme yönüne müdahale edilebilir. 

Sonuç

Skolyoz daha sık çocuklarda görülen ve uzun süreli bir takip, tedavi gerektirebilen bir sağlık problemidir. Skolyoz tedavisinde bizim amacımız çocuğun büyüyen omurgasına mümkün olduğunca az müdahalede bulunarak, omurganın gelişimine imkan tanıyarak eğriliği düzeltmektedir. Bu nedenle de aslında ortalama her 10 skolyoz hastasının 1’inde cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulur. Hastaların büyük bir bölümünde korse, fizik tedavi, bazı hastalarda ise sadece takiple sorunu yönetmeye/çözmeye çalışırız. Ameliyat gereken çocuklarda da yine aynı prensip geçerlidir. Daha konforlu, çocuğu yormayan bir ameliyatla sorunu çözebilir miyiz? Burada da ipli skolyoz ameliyatı ilk seçeneğimiz oluyor. Kliniğimizde geleneksel füzyon ameliyatını da uygulayabilmekle birlikte, mümkün olan hastalarda önceliğimiz sorunu mümkünse ipli cerrahi ile çözmek oluyor. Bu mümkün değilse o zaman füzyon, uygulanabilecek tek seçenek olarak kabul ediliyor, planlanıyor ve hastalara uygulanıyor.